- शशांक मो. गुळगुळे
विविध म्युच्युअल फंड कंपन्यांचे २५ म्युच्युअल रिटायरमेन्ट फंड बाजारात आहेत. हे सर्व गुंतवणुकीस योग्य नसून यांपैकी गुंतवणूक करण्यायोग्य १० म्युच्युअल फंड असल्याचे या क्षेत्रातील जाणकारांचे मत आहे. यांपैकी पाच फंड कमी जोखमीचे असून, पाच फंड जास्त जोखमीचे आहेत.
विविध म्युच्युअल फंड कंपन्यांचे २५ म्युच्युअल रिटायरमेन्ट फंड बाजारात आहेत. हे सर्व गुंतवणुकीस योग्य नसून यांपैकी गुंतवणूक करण्यायोग्य १० म्युच्युअल फंड असल्याचे या क्षेत्रातील जाणकारांचे मत आहे. यांपैकी पाच फंड कमी जोखमीचे असून, पाच फंड जास्त जोखमीचे आहेत. हे जे २५ म्युच्युअल फंड तुमच्या सेवानिवृत्तीनंतरच्या गरजा भागविण्यासाठी बाजारात उपलब्ध आहेत, त्यांपैकी काही फंड त्यांच्याकडे जमा झालेल्या निधीपैकी ‘डेट’मध्ये जास्त गुंतवणूक करतात, तर काही शेअरमध्ये गुंतवणूक करतात. यांपैकी जास्त जोखमीच्या ज्या योजना आहेत त्या ६५ ते ८० टक्के गुंतवणूक शेअरमध्ये करतात व ज्या कमी जोखमीच्या योजना आहेत त्या ६० ते ७० टक्के गुंतवणूक ‘डेट’मध्ये करतात. ज्यांची जोखीम घ्यायची तयारी आहे व सेवानिवृत्तीला अधिक कालावधी आहे अशांनी जास्त जोखमीचे फंड निवडण्यास हरकत नाही.
काही कमी जोखमीचे फंड त्यांची १०० टक्के गुंतवणूक ‘डेट’मध्ये करतात. यातील गुंतवणुकीचा लॉक-इन-परियर्ड पाच वर्षांचा असतो किंवा गुंतवणूकदाराची सेवानिवृत्ती होईपर्यंत असतो. यातून मुदतपूर्व पैसे काढले तर ‘एक्सिट लोड’ शुल्क भरावे लागते. यापैकी बर्‍याच म्युच्युअल फंड योजनांतील गुंतवणुकीवर आयकर कायद्याच्या कलम ८०-सी नुसार दीड लाख रुपयांची कर-सवलत मिळते.
यांपैकी गुंतवणूक करण्यायोग्य पाच म्युच्युअल फंड
अ) टाटा रिटायरमेंट सेव्हिंग फंड- प्रोग्रेसिव्ह प्लान ः हे तीन प्लान म्हणजे तीन योजना आहेत. प्रोग्रेसिव्ह, मॉडरेट व कॉन्झरव्हेटिव्ह. या म्युच्युअल फंड योजनेला दहा वर्षांचा इतिहास आहे. प्रोग्रेसिव्ह योजनेत जमा होणार्‍या निधीपैकी ८५ टक्के रक्कम शेअरमध्ये, तर १५ टक्के रक्कम ‘डेट’मध्ये गुंतविली जाते, मॉडरेट योजनेत ६५ टक्के रक्कम शेअरमध्ये व ३५ टक्के रक्कम ‘डेट’मध्ये गुंतविली जाते, तर कॉन्झरव्हेटिव्ह योजनेत ७० टक्क्यांपर्यंत निधी ‘डेट’मध्ये गुंतविला जातो व उरलेला निधी शेअरमध्ये गुंतविला जातो. प्रोग्रेसिव्ह योजना गुंतवणूकदारांत बरीच लोकप्रिय आहे. या योजनेत तीन वर्षे गुंतवणूक झालेल्यांना ९.१ टक्के दराने परतावा मिळाला असून पाच वर्षे गुंतवणुकीत राहिलेल्यांना १५.३ टक्के दराने परतावा मिळाला आहे. याच प्रकारच्या इतर कंपन्यांच्या रिटायरमेंट म्युच्युअल फंडांकडून गेल्या तीन वर्षांत ७.२ टक्के दराने व पाच वर्षांत १३.८ टक्के दराने परतावा दिला गेला आहे. ही आकडेवारी गेल्या पाच वर्षांतील आहे. मार्च २०२० अखेर या कंपन्यांकडे जमा झालेल्या निधीपैकी ६६ टक्के रक्कम ‘लॉर्ज कॅप्स’मध्ये गुंतविला गेला होता. (लार्ज कॅप्स म्हणजे ज्यांचे भांडवल बलाढ्य आहे अशा मोठ्या मोठ्या कंपन्या) व उरलेला निधी ‘मिड-कॅप्स’ (मध्यम आकाराच्या कंपन्या) व ‘स्मॉल-कॅप्स’ (छोट्या आकाराच्या कंपन्या) यांत गुंतविला गेला होता.
बॉक्स
प्रमुख रिटायरमेंट म्युच्युअल फंड योजना व त्यांचे शेअर व ‘डेट’मधील निधी गुंतवणुकीचे प्रमाण-
योजना शेअरमध्ये गुंतवणुकीचे प्रमाण ‘डेट’मध्ये गुंतवणुकीचे प्रमाण
१. टाटा रिटायरमेंट सेव्हिंग
फंड प्रोग्रेसिव्ह प्लान ८५ ते १०० टक्के १५ टक्के
२. टाटा रिटायरमेंट सेव्हिंग
फंड कॉन्झरव्हेटिव्ह प्लान ३० टक्के ७० टक्के
३. पराग पारिख फ्लॅक्सी कॅप जास्तीत जास्त ६५ टक्के —
४. मिरे ऍसेट हायब्रिड इक्विटी ६५ ते ८० टक्के २० ते ३५ टक्के
५. कॅनरा रोबेको कॉन्झरव्हेटिव्ह
हायब्रिट फंड १० ते २५ टक्के ७५ ते ९० टक्के
टाटा रिटायरमेंट सेव्हिंग्ज फंड- कॉन्झरव्हेटिव्ह प्लान ः ‘डेट’मध्ये प्रामुख्याने गुंतवणूक करणार्‍या रिटायरमेंट प्लानमध्ये हा प्लान (ही योजना) अग्रणी आहे. या योजनेत गुंतवणूकदारांना गेल्या तीन वर्षांत, तीन वर्षांच्या गुंतवणुकीवर ६.८ टक्के व पाच वर्षांच्या गुंतवणुकीवर ९.१ टक्के परतावा मिळाला. तर अशाच इतर रिटायरमेंट फंडांमध्ये गुंतवणूक करणार्‍यांना गेल्या तीन वर्षांत ५.९ टक्के व पाच वर्षांत ८.४ टक्के परतावा दिला गेला. ही कंपनी ट्रिपल ए (एएए) रेटिंग असणार्‍या डेट प्रॉडक्टस्‌मध्येच गुंतवणूक करते. ज्यांना जास्त जोखीम घ्यायची नाही अशांसाठी ही योजना चांगली आहे.
पराग पारिख फ्लॅक्सी कॅप फंड ः ज्यांना दीर्घ मुदतीसाठी गुंतवणूक करायची आहे व काही प्रमाणात जोखीम घ्यायचीही तयारी आहे, अशांसाठी ही योजना योग्य आहे. इतर जास्त जोखमीच्या योजनांच्या तुलनेत यातील गुंतवणूक चांगली सिद्ध झालेली आहे. गेल्या पाच वर्षांचा ‘ट्रॅक रेकॉर्ड’ पाहता या कंपनीने तीन वर्षांत १३.३ टक्के व ५ वर्षांत १९.१ टक्के परतावा दिला आहे. यात जोखीम जास्त असल्यामुळे परतावा जास्त मिळाला आहे. गुंतवणुकीतील हे प्रमुख तत्त्व आहे. जोखीम जास्त तर परतावा जास्त व जोखीम कमी तर परतावा कमी. याच प्रकारच्या इतर म्युच्युअल फंड योजनांत याच कालावधीत ७.३ टक्के व ५ वर्षांत १३.८ टक्के परतावा दिला आहे. यातील निधी भारतातील शेअर बाजारात गुंतविण्यात आला आहे.
मिरे ऍसेट हायब्रिड इक्विटी ः ज्यांना जास्तीही नाही व कमीही नाही, पण ‘मॉडरेट’ जोखीम घ्यायची आहे अशांसाठी ही योजना चांगली आहे. हायब्रिड फंड कॅटेगरीत ही योजना अग्रणी आहे. या योजनेत गुंतवणूक करणार्‍यांना गेल्या तीन वर्षांत ९.६ टक्के व गेल्या पाच वर्षांत १४.२ टक्के इतका परतावा मिळाला. तर याच प्रकारातील अन्य योजनांत गुंतवणूक करणार्‍यांना ३ वर्षांसाठी ६.३ टक्के दराने व पाच वर्षांसाठी ११.८ टक्के दराने परतावा मिळाला. या फंडात जमा होणार्‍या निधीपैकी ६५ ते ८० टक्के निधी शेअरमध्ये गुंतविला जातो व राहिलेला ‘डेट’मध्ये गुंतविला जातो. ७० ते ७५ टक्के निधी ‘लार्ज कॅप्स’मध्ये गुंतविला जातो. पण आता या योजनेतील ‘लार्ज कॅप्स’ गुंतवणूक कमी करण्याचे धोरण आखलेले आहे. डिसेंबर २०२० मध्ये असलेली ६३ टक्के गुंतवणूक आता ५३ टक्क्यांवर आलेली आहे.
या योजनेतील निधी सर्व प्रकारच्या कंपन्यांत गुंतविला जातो, पण बँकिंग व फायनान्स कंपन्यांत जास्त गुंतविला जातो. या योजनेतील ५ ते ६ टक्के गुंतवणूक आरोग्याची काळजी घेणारी उत्पादने उत्पादित करणार्‍या कंपन्यांत केली जाते.
कॅनरा रोबेको कान्झरव्हेटिव्ह- हायब्रिड फंड ः यातील गुंतवणूकदारांना तीन वर्षांसाठी ७.६ टक्के दराने व पाच वर्षांसाठी ९.२ टक्के दराने परतावा मिळाला आहे. कमी जोखीम घेणार्‍यांसाठी ही गुंतवणूक योजना चांगली आहे. गेल्या पाच वर्षांची आकडेवारी पाहिली तर यातील ४५ ते ७४ टक्क्यांपर्यंतची गुंतवणूक ‘डेट’मध्ये झाली असून २० ते २५ टक्के गुंतवणूक लॉर्ज कॅप्स शेअरमध्ये झाली आहे.
प्रत्येकाची अशी इच्छा असते की, उतारवयावर आपण आर्थिकदृष्ट्या स्वतंत्र असावयास हवे. स्वतःचा मुलगा, मुलगी का असेना; त्यांच्यावर अवलंबून राहता कामा नये. सध्याच्या केंद्र सरकारने ‘नॅशनल पेन्शन सिस्टिम’ ही पेन्शन योजना कार्यरत केली आहे. यात गुंतवणूक करणार्‍यांना दर महिन्याला ठराविक रक्कम पेन्शन मिळते. बँकांच्या मुदतठेवींचे व्याजदर इतके घसरले आहेत की यातील गुंतवणूक ‘निगेटिव्ह’ परतावा देतात.
सार्वजनिक भविष्य निर्वाह निधीत गुंतवणूक केली व त्याची मुदतपूर्ती सेवानिवृत्तीच्या जवळपास ठेवली तर यातून भरीव रक्कम हातात येऊ शकते. पोस्टाच्या योजनांतही व्याज तितकेसे आकर्षक मिळत नाही व भविष्यात सध्या जे व्याज मिळते त्याहून कमी दराने व्याज मिळण्याची शक्यता आहे. सध्या ‘आयपीओ’त फार मोठ्या प्रमाणावर गुंतवणूक होत आहे, पण या गुंतवणुकीकडे सेवानिवृत्तीनंतरची गुंतवणूक म्हणून पाहता येणार नाही. सध्या गुंतवणूकदारांकडून म्युच्युल फंड गुंतवणुकीला प्राधान्य देण्यात येत आहे. पण सेवानिवृत्तीनंतरची तरतूद म्हणून म्युच्युल फंडांच्या रिटायरमेंट म्युच्युअल फंड योजनांपैकी चांगल्या योजनेचा नक्की विचार करावा.
